Uszkodzenie łąkotki występuje w 2/3 urazów stawu kolanowego co potwierdza ilość interwencji chirurgicznych wykonywanych rocznie w Stanach Zjednoczonych (około miliona), jak i w Europie ( ponad 400 000).
Te małe, półksiężycowate, włókniste struktury chronią staw kolanowy przed bólem pełniąc ważne biomechaniczne funkcje jak :
- Stabilizacja i kongruencja powierzchni stawowych,
- Przenoszenie i rozkład obciążeń pomiędzy kłykciami kości udowej a plateau piszczeli,
- Amortyzacja ,
- Propriocepcja,
- Odżywianie chrząstki stawowej
Odtwarzanie ich ciągłości jest bardzo ważne, gdyż zapobiega zauważalnej utracie funkcji kolana oraz zmianom zwyrodnieniowym stawu kolanowego
W przypadku uszkodzenia łąkotki w strefie nieukrwionej– białej, nie dochodzi do naturalnych reakcji naprawczych tkanek. Spontaniczna regeneracja może nastąpić w maksymalnie zewnętrznej 10–25% łąkotki (region ukrwiony w czerwonej strefie). Preferowaną metodą leczenia urazów łąkotki jest szycie, ale nie jest ono możliwe u wszystkich pacjentów. Zależy to od morfologii pęknięć — mogą one być wielokierunkowe, czasem fragment łąkotki może odprysnąć.Nie zawsze jest to też możliwe, zwłaszcza w przypadku zmian w jałowej części.
Dla takich niemożliwych do zszycia łąkotek, powszechnym standardem są częściowe meniscektomie. I choć krótkoterminowe wyniki leczenia są dobre, ryzyko wystąpienia nieodwracalnych zmian w stawie wykazywane jest w badaniach długofalowych. Przyjmuje się, że utrata całości lub części łąkotki prowadzi do zmian zwyrodnieniowych, które są wynikiem zwiększenia obciążeń, na jakie narażona jest chrząstka w konsekwencji destabilizacji stawu i bardziej punktowego styku powierzchni stawowych.
Aby zapobiegać rozwojowi choroby i nie narażać pacjenta na kolejne operacje powstała metoda implantacji łąkotek allogenicznych ( od dawcy), łąkotek kolagenowych lub syntetycznych, które będąc swoistym rusztowaniem pozwalają wnikać w swoją strukturę komórkom macierzystym i naczyniom, co w konsekwencji, pozwala na regenerację tkanki łąkotki.
Bardzo długo jedyną możliwością leczenia uszkodzeń łąkotki, które nie nadawały się do zszycia, było wykonanie przeszczepu od martwego dawcy ( przeszczep allogeniczny). I choć metoda ta jest bardzo skuteczna to wiąże się z ryzykiem przeniesienia na pacjenta infekcji, np. wirusa HIV lub wirusa zapalenia wątroby typu C
Naukowcom udało się opracować implant, tzw. łąkotkę kolagenową ( Menaflex, w skrócie CMI, ReGen Biologics, Franklin Lakes, New Jersey), która jest uzyskiwana z kolagenu typu I ze ścięgna Achillesa krowy. Rusztowanie kolagenowe implantu przypomina strukturą gąbkę. Po wszczepieniu i przyszyciu go do pozostałego fragmentu łąkotki w jego maleńkie otworki zaczynają wrastać komórki biorcy. Po roku do dwóch lat od operacji tkanka, która z nich powstaje, zastępuje w całości implant.
W porównaniu do przeszczepu allogenicznego metoda ta ma wiele zalet. Kolagen typu I jest niemal identyczny u różnych gatunków ssaków, w tym u człowieka, dlatego nie należy się obawiać reakcji układu odpornoścowego. Poza tym, w przeciwieństwie do przeszczepu allogenicznego, nie ma ryzyka przeniesienia na biorcę jakiejś infekcji. Badania kliniczne prowadzone w USA w grupie 200 pacjentów wykazały, że metoda ta jest skuteczna. W okresie 7 lat po operacji aż 93% pacjentów nie wymagało ponownej operacji stawu kolanowego.
Drugim powszechnie stosowanym implantem jest implant poliuretanowy ( Actifit, Orteq Ltd, Londyn, Wielka Brytania) będący swoistym przełomem w chirurgii stawu kolanowego.
Implant Actifit:
- Biodegradowalny( około 5 lat) i biokompatybilny,
- Porowata struktura utworzona z alifatycznego poliuretanu mającego optymalną wytrzymałość na obciążenia,
- Kształt i wielkość zbliżona do rozmiarów ludzkiej łąkotki,
- Wszczepiany artroskopowo,
- Bezpieczniejszy niż allograft,
- Produkowany oddzielnie dla implantacji łąkotki bocznej i przyśrodkowej.
- Implant ma strukturę bardzo porowatą i można powiedzieć ‚że jest trójwymiarową macierzą. Tylko 20 % jego budowy to poliuretan, pozostałe 80% to pory, w które wnikną komórki i naczynia chorego.
Badania Actifit u psów pokazały, że 3 miesiące po zabiegu doszło do intensywnej integracji nowej tkanki na peryferiach i pełnej infiltracji we wszystkie pory implantu z unaczynionej tkanki włóknistej, zaś 6 miesięcy po implantacji rusztowania został on całkowicie wypełniony tkanką z kolagenu typu I.
W badaniach przeprowadzonych przez Verdonka i współpracowników udowodniono , że po 3 miesiącach od wszczepienia implantu u 35 z 43 pacjentów (81,4%) doszło do proliferacji naczyń w połowie części obwodowej implantu, zaś po roku od zabiegu u wszystkich pacjentów stwierdzono integracje komórek i naczyń z rodzimej łąkotki bez oznak śmierci komórek lub martwicy .
Opracowany przez ORTEQ Bioengineering implant ACTIFIT to przełom w chirurgii kolana. Operację wszczepienia implantu prowadzi się endoskopowo, czyli w mało inwazyjny sposób.Zabieg tego typu można również wykonywać jako procedurę towarzyszącą innej operacji np. rekonstrukcji więzadeł krzyżowych, chrząstki stawowej lub osteotomii korekcyjnej stawu kolanowego.
Jeżeli masz jakieś pytania dotyczące tego tematu prosimy o kontakt : kontakt@fizjoinformator.pl
Jeśli potrzebna Ci szyna cpm to zapraszam do Szynoteki.
Szynoteka- wypożyczalnia szyn CPM — www.szynoteka.pl