Dla pacjen­tów okre­śle­nie ‘’nie­sta­bilne kolano’’ ozna­cza naj­czę­ściej prze­ska­ki­wa­nie lub ucie­ka­nie pod­udzia wzglę­dem uda. W orto­pe­dii nie­sta­bil­ność ozna­cza wie­lo­krotne pod­wich­nię­cia w róż­nych płasz­czy­znach i kie­run­kach jed­nego lub obu kłykci pisz­czeli, w sto­sunku do jed­no­imien­nych kłykci udowych.

Docho­dzi do tego w sytu­acji, gdy uszko­dze­niu ule­gają struk­tury odpo­wie­dzialne za sta­bi­li­za­cję stawu.

Sta­bi­li­za­tory kolana dzie­limy na:

- bierne: torebka sta­wowa, łąkotki, wię­za­dła, ukształ­to­wa­nie powierzchni stawowych

- czynne: ścię­gna i mię­śnie stawu kolanowego

- sta­bi­li­za­tory pier­wotne, podstawowe

- sta­bi­li­za­tory wtórne, wspo­ma­ga­jące (np. dla wię­za­dła krzy­żo­wego przed­niego sta­bi­li­za­to­rem wtór­nym jest wię­za­dło poboczne przyśrodkowe).

 

Do uszko­dzeń sta­bi­li­za­to­rów kolana może dojść na skutek:

1. skrę­ce­nia (uszko­dze­nie mię­śni lub ścię­gien; sta­bi­li­za­tory nadal są czynne)
2. nade­rwa­nia (uszko­dze­nie struk­tur toreb­kowo– więzadłowych)

-         nade­rwa­nie I stop­nia – do 5 mm, z roz­cią­gnię­ciem włó­kien, objawy to ból i obrzęk;

-         nade­rwa­nie II stop­nia – do 10 mm, z czę­ścio­wym prze­rwa­niem cią­gło­ści włó­kien, objawy to zmniej­sze­nie siły i funkcji;

-         nade­rwa­nie III stop­nia – powy­żej 10 mm, pełne roze­rwa­nie struk­tur i utrata funkcji;

3. ode­rwa­nia awul­syj­nego przyczepu.

 

Bada­nie sta­bil­ność prze­pro­wa­dza lekarz orto­peda i polega ono na wyko­na­niu róż­nego rodzaju testów stabilności:

1. Bada­nie sta­bil­no­ści bocz­nej (ruchy szpo­ta­wiąco – koślawiące)

2. Bada­nie sta­bil­no­ści przed­nio – tyl­nej (objaw szu­fla­dowy przedni i tylny)

3. Bada­nie sta­bil­no­ści rota­cyj­nych (nie­sta­bil­ność przed­nio– przy­środ­kowa, nie­sta­bil­ność przed­nio– boczna, nie­sta­bil­ność tylno-przyśrodkowa i tylno– boczna).

 

Mogą też wystę­po­waćnie­sta­bil­no­ści złożone

   1. przed­nio– przy­środ­kowa– przed­nio– boczna (uszko­dze­nie wię­za­dła krzy­zowgo przed­niego i pobocznego)

   2. przed­nio– boczna– tylno– boczna (uszko­dzone wię­za­dło poboczne oraz krzy­żowe przed­nie, czę­sto roz­luź­nie­nie krzy­żo­wego tylnego)

   3.przednio– przy­środ­kowa– tylno– przy­środ­kowa (uszko­dze­nie przy­środ­ko­wych oraz tylno– przy­środ­ko­wych struk­tur stawu, m. pół­bło­nia­stego, obu wię­za­deł krzyżowych)

 

 

Nie­sta­bil­no­ści stawu kola­no­wego — podział kli­niczny wg O’Donoghue:

 

sto­pień	ozna­cze­nie	nie­sta­bil­ność	nie­wy­dol­ność
I°	-	pra­wi­dłowa rucho­mość stawu	sport bez ograniczeń
II°	+	nie­znaczna wiot­kość, nie­zau­wa­żalna przez chorego	bóle pod­czas inten­syw­nych wysiłków
III°	++	nie­pra­wi­dłowa rucho­mość stawu, czę­ste skrę­ce­nia i pod­wich­nię­cia, nawra­ca­jące wysięki i krwiaki	okre­sowe bóle i znaczne ogra­ni­cze­nia wysiłków
IV°	+++	wyraźna pato­lo­giczna rucho­mość z okre­so­wymi powich­nię­ciami i wysiękami	nie­zdolny do więk­szego wysiłku, trud­no­ści w cho­dze­niu po scho­dach, czę­sto kule
V°	++++	ciężka nie­sta­bil­ność, któ­rej nie może skom­pen­so­wać układ mię­śniowy, brak „punktu koń­co­wego” w testach	wyłą­czony z aktyw­no­ści życio­wej, cho­dzi o kulach, używa apa­ratu ortopedycznego

Lecze­nie uszko­dze­nia sta­bi­li­za­to­rów kolana:

I° — roz­cią­gnię­cie włó­kien (ból, obrzęk) —  okłady chło­dzące, ogra­ni­cze­nie aktyw­no­ści, ewen­tu­al­nie sta­bi­li­za­tor, fizjoterapia;

II° — czę­ściowe prze­rwa­nie cią­gło­ści (upo­śle­dze­nie funk­cji i siły) -  ope­ra­cja chi­rur­giczna lub unie­ru­cho­mie­nie stawu (sta­bi­li­za­tor), ogra­ni­cze­nie aktyw­no­ści, fizjoterapia;

III° — pełne prze­rwa­nie struk­tur (znie­sie­nie funk­cji) – ope­ra­cja rekon­struk­cyjna + fizjoterapia.

Nie zdia­gno­zo­wa­łeś jesz­cze swo­jego kolana? Nie wiesz czy zde­cy­do­wać się na zabieg czy na tera­pię? Przeczytaj:

https://www.fizjoinformator.pl/zerwane-wiezadlo-krzyzowe-przednie-operowac-czy-nie-operowac-oto-jest-pytanie/.

 

 

 

A.W.

 

 Jeżeli masz jakieś pyta­nia doty­czące tego tematu pro­simy o kon­takt : kontakt@fizjoinformator.pl